...ես արդեն մի տարեկան եմ ու ունեմ ընտանիք,ինձ շատ երես տվող ու ինձ շատ սիրող ընտանիք։Սակայն իմ պատմությունը միշտ չէ այսպես ուրախ եղել։
Երբ ես ծնվեցի,այնքան ցուրտ էր,թաքնվում էի մորս փափուկ ու տաքուկ մորթու տակ ու հենց քաղց էի զգում,անմիջապես սկսում էի խմել մայրական քաղցր կաթը։Մենք նույնիսկ բրդբրդվում էինք եղբայներով`ավելի հարմար դիրք ընդունելու ու կաթն ավելի շատ խմելու համար։Հիանալի օրեր էին։Սակայն մեզ այդ դրախտից որոշեցին կտրել։Մի օր եկավ մի մարդ,որն ինձ իր ամուր ձեռքերով պոկեց մորս փեշից ու տարավ։Ես դեռ այնքան փոքր էի ու անպաշտպան,առանց մամայի այնքան ցուրտ էր։Ու՞ր էին ինձ տանում,ես վախենում էի...
Աչքերս բացեցի ինչ-որ արկղի մեջ,շուրջս միայն 4 պատ էի տեսնում,հետո,երբ ուշքի եկա,ինձ նման էլի մի քանի ձագուկի նկատեցի,նրանք շատ տարբեր էին,բայց բոլորն էլ հյուրընկալ տեսք ունեի,այդիսկ պատճառով վախս սկսեց մի քիչ ընկրկել։Մենք նույնիսկ ծանոթացանք,և երբ պատրաստ էի լսելու ամենադառը իրականությունը,հարցրի,թե որտեղ ենք մենք և ինչ են պատրաստվում մեզ հետ անել։Մեր միջից կարծես թե ամենափորձառուն շատ կարճ պատասխանեց.
-Վաճառել։
-Դա ի՞նչ է,-հարցրի ես։
-Դա նշանակում է,որ քո մեկ ուրիշ մարդ կգա,քեզ համար գումար կտա ու կտանի իր ընտանիք,որտեղ քեզ կա՛մ կսիրեն,կա՛մ էլ դու կլինես նրա երես առած զավակի հերթական քմահաճույքը։
Անկեղծ ասաց ես չգիտեի,թե փողն ու քմահաճույքն ինչ բաներ են,բայց ես հասկացա,որ ես ուրիշ մամա եմ ունենալու ու ուրիշ եղբայրներ...վայ մամաս...ախր ինչու՞ մեզ բաժանեցին...
Անցավ մի քանի օր և մենք աստիճանաբար պակասում էինք։Օրերից մի օր եկան նաև իմ ետևից։Դա մի մարդ էր,բարձրահասակ և ամրակազմ,նա իրոք ինչ-որ բան հանեց իր գրպանից,ապա ինձ վերցրեց իր ձեռքերի մեջ,ու ես ամենավերջին վախկոտի նման սկսեցի դողդղալ։Վախենում էի,բա որ հանկարծ իր քմահաճույք աղջկա համար տանե՞ր։Կարծեմ այդպես ասաց մեր ավագը,թե՞...Ինձ դրեցին ավելի փոքրիկ տուփի մեջ ու տարան..
Պարզվեց ես տան միակ ձագուկը չեմ,նրանք հավանաբար իրենց սեփական ձագուկին ունեին,որը մի աղջնակ էր,մազերը հազիվ էին եկել,իսկ ես արդեն բրդոտ էի։Երևի սա էլ այդ ձագուկի մայրն էր,նա գեղեցիկ էր,ինձ շոյեց մի քանի անգամ ու ամանով կաթ տվեց։Բա ի՞մ մաման ուր կորավ...Կարոտել եմ մամայիս ու իր կաթը...
Ինձ կարծես թե սիրեցին,և ես նրանց ձագուկի հետ միաժամանակ մեծանում էի։Նրանք մեզ հետ շատ էին խաղում։Ես բացահայտեցի,որ ես տղա եմ։Ու քանի որ ես տղա եմ,ես չարաճճի էի ու շատ էի ուզում խաղալ։Բայց կարծես թե զայրացնում էի նրանց...
Ես իմ կարիքները հոգում էի դրսում,բակի մյուս շնիկների հետ։Նրանց մեջ կար մեկը,որին ես իմ մեծ եղբայրն էի համարում։Նա մեծ էր ինձանից երկու անգամ կամ նույնիսկ ավելի,ամբողջովին սպիտակ էր,ուներ հպարտ քայլվածք ու արտակարգ փայլուն մորթի։Նա ինձ համար պարզապես գեղեցկության էտալոն էր։Նրան Չարլի էին կոչում,ինչպես մի արքայի։Չարլի։Իսկ ես ընդամենը Տոտո էի։Մի՛ ծիծաղացեք,ինձ այդպես են անվանել,ես Տոտոն եմ,այո՛։
Ամեն ինչում փորձում էի նրան ընդօրինակել,իսկ նրա հետ բակ իջնող աղջիկների համար ես պարզապես խենթանում էի,ախր նրանք ինձ այնքան էին սիրում ու համ էլ շատ անուշիկն էին...
Մի անգամ ինձ մոռացել էին երեկոյան շնիկների մոտ տանել,իսկ առավոտյան այլևս չէի կարողանում զսպել...ի՞նչ անել,ախր նրանք ինձ երբեք չեն ասել,թե որտեղ կարելի է կարիքներս հոգալ,եթե դրսում չեմ,ես էլ ախր դեռ փոքր էի,շատ բան չէի հասկանում և կարիքներս հոգացի փոքրիկ աղջնակի սենյակում։Ախր նա էլ միշտ չէ,որ ճիշտ տեղում ու ճիշտ պահին էր իր կարիքների մասին հիշում,սակայն ես բռնվեցի ու ոչ ոք չցանկացավ իմ բացատրությունը լսել։Ինձ վրա զայրացան,ինձ հարվածեցին ու այն տղամարդն ինձ տարավ դուրս,սակայն առանց ոչ մի կապի,ես զարմացել էի,չնայած վախենալ էր պետք..
Նա ինձ դուրս հանեց միջանցքից ու իր ետևից փակեց այդ հսկայական ու ծանր դուռը։
Առաջին անգամ ես նկատեցի,թե ինչ հսկայական է մեր բակն ու ինչ հեշտությամբ կարելի է այստեղ կորել,եթե դու մենակ ես,առանց տիրոջ ու ընկերների։Բակն ամայի էր,միայն ես էի ու արեգակը։Հա մեկ էլ ստամոքսիս ցավը,ախր քաղցած էի...Ի՞նչ անել։Նկատեցի կատուների,որոնք նստած էին ինչ-որ բարձր արկղի վրա։Անմիջապես մոտ վազեցի,որպեսզի հարցնեմ,թե ինիպես ելք գտնեմ ու քաղցս հագեցնեմ,սակայն նրանք ամենևին բարեհամբույր չէին ու նույնիսկ սկսեցին հարվածել։Չսիրեցի ես այդ կատվազգիներին..այդտեղից հեռանալով մեկ այլ մեծ ու սև արկղ նկատեցի ու կատուներին հակառակվելու համար մոտեցա այդ արկղին։Դրան կարծես թե աղբաման են կոչում։Այդտեղից տարբեր-տարբեր ուտելիքների հոտ էր գալիս,սակայն դրանք կարծես թե շատ թարմ չէին,բայց ի՞նչ կարող էի անել,այն էլ իմ այդ քաղցած ստամոքսով..
Երբ փոքր-ինչ կշտացա ու քնեցի,հասկացա,որ սա երկար բնույթ է կրելու։Ես ոչ ոքի չէի հետաքրքրում։Ահա ինչպիսին են մարդի,կտրում են քեզ մորիցդ ու եղբայրներիցդ,վաճառում են քեզ,խաղալիքի պես օգտագործում ու հետո դուրս են նետում,իրենց իսկ սխալի պատճառով։Էհ,Տոտո,սա էլ քո կյանքն է,դու դարձար թափառական շուն,այն մեծ ականջներով,բայց փոքրիկ ձագուկից ոչինչ էլ չմնաց։Դու արդեն մեծ ես,դու տեսար մարդկային դաժանությունը...
-Տոտո՞,Տոտո դու՞ ես..
Ինչպիսի քա~ղցր ձայն,այդ ո՞վ հիշեց ինձ։Ի՞նչ։Մի՞թե դա Մանեն էր։Մանե՞։Այո՛,դա Մանեն էր,իմ մեծ եղբայր Չարլիի տիրուհին։Մանե~,դու՞,դու դեռ հիշու՞մ ես ինձ,բռնի՛ր ինձ,ես գալիս եմ քո գիրկը,Մանե~..Հասկանու՞մ եք,նա հիշում էր ինձ,նա ճանաչեց ինձ,նա կփրկի ինձ,ես գիտե~մ,Մանե~...
Նա անմիջապես սկսեց ինձ շոյել։Վա~յ,Չարլին էլ է այստեղ։Ինչպիսի խայտառակություն,նրա այդ վսեմության կողքին ես իմ այս կեղտոտ մորթով ինձ այնքան նվաստ էի զգում։Սակայն Չարլին իրոք վսեմ էր,նա ինձ ժպտաց մի ժպիտով,որը մարդն ունակ չէ տեսնելու,նա ժպտաց ինձ ու նրա աչքերը փայլեցին։Այդ ի՞նչ էր նշանակում։Հույսով նայեցի Մանեին ու տեսա,որ նա ինչ-որ ուղղանկյուն բան ականջին դրած արագ-արագ խոսում էր ու երբ հանկարծ անջատեց,ես հասկացա,որ նա էլ է ժպտում։Մի՞թե ամեն ինչ այսքան լավ կարող է լինել։Ինձ հետ կընդունե՞ն իմ նախկին ընտանիքում..Մանեն շարժվեց առաջ ու ինձ կանչեց իր ետևից։Ես ոչ մի քայլ ետ չէի մնում նրանցից ու հատկապես Չարլիից։Մտանք ինչ-որ անծանոթ միջանցք,հետո ինչ-որ անծանոթ աստիճաններ ու անծանոթ դռներ։Սակայն ծանոթ երկու հայացք,Մերին ու Նոնոն էին`Մանեի քույրիկն ու մայրը։Այսինքն նրանք ինձ ընդունեցին իրե՞նց մոտ...Ես չե՞մ վերադառնա այն մարդկանց մոտ այն վախով,որ կրկին փողոցում կհայտնվեմ։Մի՞թե դա հնարավոր է ինձ նման մի շան համար.մի՞թե ես կարող եմ ապրել Չարլիի հետ նույն տանը,ունենալ նույն տիրոջը..
Այդպիսի երջանիկ շաբաթ ես դեռ երբեք չէի ունեցել։Ամբողջ օրը խաղում էի Չարլիի հետ,ինձ շոյում էին,շատ համեղ կերակրում։Մի անգամ ինձ տարան սպիտակ խալաթով ալեհեր մարդու մոտ։Նա շատ բարի տեսք ուներ,սակայն նրա նկատմամբ տածածս ամբողջ հարգանքնը հոդս ցնդեց այն պահից,երբ նա ոտքի մեջ ինչ-որ սուր ու ծակող բան մտցրեց։Հետո նա իմ անունը գրեց ինչ-որ տետրակի մեջ,իսկ Մանես ինձ ուրախացած ասաց.
-Տոտոն արդեն անձնագիր ունի։
Ես այդպես էլ չհասկացա,թե անձնագիրն ինչ է,բայց ես երջանիկ էի։
Սակայն ամեն երջանկություն չափ ու վերջ ունի։
Մերին,Մանեն ու Նոնոն ինձ հետ ինչ-որ մեքենա նստեցին ու տարան լրիվ անծանոթ մի վայր։Ես կրկին սկսեցի ամենավերջին վախկոտի նման վախենալ։Վերջ։Ես պետք է հրաժեշտ տայի նրանց։Ես կրկին կհայտնվեմ փողոցում,ինչքան դառը կարող է լինել կյանքը,Տե~ր Աստված։Ախր ես չեմ հավատում,որ Մանեն էլ է այդքան վատը։Ախր նա չի կարող...
Այդ անծանոթ վայրում մեզ մոտեցավ մի օրիորդ և անմիջապես գրկեց ինձ։Ես վախից նույնսիկ չէի կարողանում շարժվել։Ու կրկին խորթ միջանցք,անծանոթ դռներ..Մանեն դեռ կողքիս էր,ուրեմն ամեն ինչ կարգին է...Ինչ-որ տուն մտանք,որտեղ մի կին էլ կար,նա այնքան բարի տեսք ուներ,որ մի պահ մոռացա վախի մասին...Գլուխս ցավում էր,ի՞նչ է կատարվում..
Նրանք գնացին ու ես մնացի անծանոթ օրիորդի,որին Անուշ էին կոչում,ու անծանոթ կնոջ հետ,որին Անուշը մամա էր ասում։Մամա՞։Ի՞նչ։Նա իմ մամա՞ն է։Մանեն երբեք Նոնոյին մամա չէր ասում,որ երևի ինձ վատ չզգամ,ախր իմ մաման շատ հեռու էր։Անուշի մաման ի՞մ մաման էլ էր...
Երեկոյան տուն եկավ մի ուրիշ աղջնակ,նրան էլ Մարիամ էին կոչում։Մարիամ,գրեթե Մանե...Մարիամն ինձ սկսեց անմիջապես շոյել,հետո էլ փորձեց կերակրել ու նույնսիկ խոսում էր ինձ հետ`ասելով,որ չվախենամ,իսկ Անուշը ժպտում էր։Իսկ Մարիամն ի՞նչ իմացավ,որ ես վախենում եմ...
Ամբողջ օրս անցավ ոռնալով ու նրանց կծոտելով։Ես երախտամոռ չեմ,պարզապես կարծում էի,թե նրանք են մեղավոր իմ ու Չարլիի,Մանեի ու Մերիի բաժանման մեջ։
Սակայն առաջին անգամ ես ենթարկվեցի մի բանի,որը կոչվում է դաստիարակություն։
Բայց մինչ դաստիարակությունը մենք կարծես թե ընկերացանք։Մարիամն ինձ ամեն առավոտ տանում էր բակ,որտեղ ամենևին այլ շունիկներ չկային,չկար Չարլին։Ինձ սկսեցին սովորեցնել մարդկային բառերի իմաստները,որպեսզի ես ավելի հասկացող դառնամ։Ինձ սովորեցրին նաև,որ եթե կարիքներս հոգալու կարիք ունեմ,բայց բակ գնալ չեմ կարող,ապա պետք է դրանք հոգամ պատշգամբում։Երբ ես վերջապես սկսեցի դա ճիշտ անել,նրանք ամեն անգամ այնքան էին ուրախանում ու շոյում ինձ։Ես սկսում էի մեծանալ ինչպես տան իսկական մի շուն։Նրանք էլ էին լավը,ես կարծես թե սկսեցի սիրել նրանց։
Անուշին մարդիկ ուսանող էին կոչում,իսկ Մարիամին`ոչ։նա հետս շատ էր խաղում,վազվզում,նստում էր կողքիս,որ ճաշը մինչև վերջ ուտեմ,խոսում էր հետս..Նա սովորեցրեց ինձ հասկացնել,թե ինչ եմ ցանկանում։Ես սովորեցի։
Սակայն նրանք ինձ մի ուրիշ բան էլ սովորեցրին։Ես սովորեցի նայել նրանց աչքերի մեջ ու հնազանդություն զգալ։Ես սովորեցի մարդկային ոտքերի տակ քնելու մեջ երջանկություն գտնել։Ես սովորեցի հարգել տիրոջը,բայց որ ամենակարևորն է,ես սովորեցի լինել Չարլիի նման վսեմ։Չարլիի վսեմությունն ամենևին իր զտարյուն ցեղատեսակից կամ փարթամ մորթուց չէր։Չարլին վսեմ էր,քանզի նա միակն էր իր տիրոջ համար,քանզի նա միակ պաշտպանն էր,նա վսեմ էր Մանեով։Ես սովորեցի Չարլիի նման քայլել հպարտ ու լինել վեհ Մարիամով...
Մանեին ես սիրում էի,սակայն Մարիամի,Անուշի ու մամայի համար ես Մանեի Չարլին էի,ես միակն էի նրանց համար,նրանք սիրում ու երես էին տալիս ինձ,նրանք խաղում էին ինձ հետ,նրանք սիրում էին ինձ անկախ իմ բոլոր տարօրինակություններից ու չարություններից,հասկանու՞մ եք։
Կյանքումս ես շատ բան տեսա,մարդկային անտարբերություն,դաժանություն,սակայն այսօր ես վայելում եմ շան համար ամենամեծ երջանկությունը։Ես քնում եմ իմ տիրոջ հետ մի անկողնում,նրանց ես եմ արթնացնում իմ թաց համբույրներով,նրանց ես պարշտպանում եմ բոլորից և ամեն ինչից։Այդ ամենի դիմաց ես ստանում եմ աշխարհի ամենամեծ սերն ու քնքշանքը,ամենաազնիվ հոգատարությունն ու ուշադրությունը։
Ես Տոտոն եմ,մարդկային սառնասրտության պատճառով ես դարձել էի փողոցային մի շուն,սակայն մի քանի քնքուշ էակների շնորհիվ ես կրկրին լիիրավ շուն եմ դարձել։Ինձ պոկեցին իմ մորից,սակայն ճակատագիրն ինձ ժպտաց,ու ես այսօր երեք մայր ունեմ,մեկն ուսանող,մեկը ոչ,երրորդն էլ-մամա...ես առաջվա նման վախկոտ եմ,սակայն նրանց համար կյանքս էլ կտամ...
Չնայած իմ երջանկությանը,ես գիտակցում եմ,որ փողոցում ինձ նման հազարավոր շներ կան,որոնք նույնպես կտրվել են իրենց մամայից,ապրել են դժվար կյանքով ու վերջապես տուն չեն գտել։Մարդի՛կ,մենք սիրում ենք ձեզ,մեզ հետ այդպես մի՛ վարվեք։Ես այսօր անգամ կյանքս չեմ խնայի նրանցից որևէ մեկին պաշտպանելու համար...Մեզ տվե՛ք հնարավորություն,և մենք կերջանկացնենք ձեզ..
Ես Տոտոն եմ ու ես ունեմ երեք մայր,մեկն ուսանով,մյուսը`ոչ,երրորն էլ-մամա...
Երբ ես ծնվեցի,այնքան ցուրտ էր,թաքնվում էի մորս փափուկ ու տաքուկ մորթու տակ ու հենց քաղց էի զգում,անմիջապես սկսում էի խմել մայրական քաղցր կաթը։Մենք նույնիսկ բրդբրդվում էինք եղբայներով`ավելի հարմար դիրք ընդունելու ու կաթն ավելի շատ խմելու համար։Հիանալի օրեր էին։Սակայն մեզ այդ դրախտից որոշեցին կտրել։Մի օր եկավ մի մարդ,որն ինձ իր ամուր ձեռքերով պոկեց մորս փեշից ու տարավ։Ես դեռ այնքան փոքր էի ու անպաշտպան,առանց մամայի այնքան ցուրտ էր։Ու՞ր էին ինձ տանում,ես վախենում էի...
Աչքերս բացեցի ինչ-որ արկղի մեջ,շուրջս միայն 4 պատ էի տեսնում,հետո,երբ ուշքի եկա,ինձ նման էլի մի քանի ձագուկի նկատեցի,նրանք շատ տարբեր էին,բայց բոլորն էլ հյուրընկալ տեսք ունեի,այդիսկ պատճառով վախս սկսեց մի քիչ ընկրկել։Մենք նույնիսկ ծանոթացանք,և երբ պատրաստ էի լսելու ամենադառը իրականությունը,հարցրի,թե որտեղ ենք մենք և ինչ են պատրաստվում մեզ հետ անել։Մեր միջից կարծես թե ամենափորձառուն շատ կարճ պատասխանեց.
-Վաճառել։
-Դա ի՞նչ է,-հարցրի ես։
-Դա նշանակում է,որ քո մեկ ուրիշ մարդ կգա,քեզ համար գումար կտա ու կտանի իր ընտանիք,որտեղ քեզ կա՛մ կսիրեն,կա՛մ էլ դու կլինես նրա երես առած զավակի հերթական քմահաճույքը։
Անկեղծ ասաց ես չգիտեի,թե փողն ու քմահաճույքն ինչ բաներ են,բայց ես հասկացա,որ ես ուրիշ մամա եմ ունենալու ու ուրիշ եղբայրներ...վայ մամաս...ախր ինչու՞ մեզ բաժանեցին...
Անցավ մի քանի օր և մենք աստիճանաբար պակասում էինք։Օրերից մի օր եկան նաև իմ ետևից։Դա մի մարդ էր,բարձրահասակ և ամրակազմ,նա իրոք ինչ-որ բան հանեց իր գրպանից,ապա ինձ վերցրեց իր ձեռքերի մեջ,ու ես ամենավերջին վախկոտի նման սկսեցի դողդղալ։Վախենում էի,բա որ հանկարծ իր քմահաճույք աղջկա համար տանե՞ր։Կարծեմ այդպես ասաց մեր ավագը,թե՞...Ինձ դրեցին ավելի փոքրիկ տուփի մեջ ու տարան..
Պարզվեց ես տան միակ ձագուկը չեմ,նրանք հավանաբար իրենց սեփական ձագուկին ունեին,որը մի աղջնակ էր,մազերը հազիվ էին եկել,իսկ ես արդեն բրդոտ էի։Երևի սա էլ այդ ձագուկի մայրն էր,նա գեղեցիկ էր,ինձ շոյեց մի քանի անգամ ու ամանով կաթ տվեց։Բա ի՞մ մաման ուր կորավ...Կարոտել եմ մամայիս ու իր կաթը...
Ինձ կարծես թե սիրեցին,և ես նրանց ձագուկի հետ միաժամանակ մեծանում էի։Նրանք մեզ հետ շատ էին խաղում։Ես բացահայտեցի,որ ես տղա եմ։Ու քանի որ ես տղա եմ,ես չարաճճի էի ու շատ էի ուզում խաղալ։Բայց կարծես թե զայրացնում էի նրանց...
Ես իմ կարիքները հոգում էի դրսում,բակի մյուս շնիկների հետ։Նրանց մեջ կար մեկը,որին ես իմ մեծ եղբայրն էի համարում։Նա մեծ էր ինձանից երկու անգամ կամ նույնիսկ ավելի,ամբողջովին սպիտակ էր,ուներ հպարտ քայլվածք ու արտակարգ փայլուն մորթի։Նա ինձ համար պարզապես գեղեցկության էտալոն էր։Նրան Չարլի էին կոչում,ինչպես մի արքայի։Չարլի։Իսկ ես ընդամենը Տոտո էի։Մի՛ ծիծաղացեք,ինձ այդպես են անվանել,ես Տոտոն եմ,այո՛։
Ամեն ինչում փորձում էի նրան ընդօրինակել,իսկ նրա հետ բակ իջնող աղջիկների համար ես պարզապես խենթանում էի,ախր նրանք ինձ այնքան էին սիրում ու համ էլ շատ անուշիկն էին...
Մի անգամ ինձ մոռացել էին երեկոյան շնիկների մոտ տանել,իսկ առավոտյան այլևս չէի կարողանում զսպել...ի՞նչ անել,ախր նրանք ինձ երբեք չեն ասել,թե որտեղ կարելի է կարիքներս հոգալ,եթե դրսում չեմ,ես էլ ախր դեռ փոքր էի,շատ բան չէի հասկանում և կարիքներս հոգացի փոքրիկ աղջնակի սենյակում։Ախր նա էլ միշտ չէ,որ ճիշտ տեղում ու ճիշտ պահին էր իր կարիքների մասին հիշում,սակայն ես բռնվեցի ու ոչ ոք չցանկացավ իմ բացատրությունը լսել։Ինձ վրա զայրացան,ինձ հարվածեցին ու այն տղամարդն ինձ տարավ դուրս,սակայն առանց ոչ մի կապի,ես զարմացել էի,չնայած վախենալ էր պետք..
Նա ինձ դուրս հանեց միջանցքից ու իր ետևից փակեց այդ հսկայական ու ծանր դուռը։
Առաջին անգամ ես նկատեցի,թե ինչ հսկայական է մեր բակն ու ինչ հեշտությամբ կարելի է այստեղ կորել,եթե դու մենակ ես,առանց տիրոջ ու ընկերների։Բակն ամայի էր,միայն ես էի ու արեգակը։Հա մեկ էլ ստամոքսիս ցավը,ախր քաղցած էի...Ի՞նչ անել։Նկատեցի կատուների,որոնք նստած էին ինչ-որ բարձր արկղի վրա։Անմիջապես մոտ վազեցի,որպեսզի հարցնեմ,թե ինիպես ելք գտնեմ ու քաղցս հագեցնեմ,սակայն նրանք ամենևին բարեհամբույր չէին ու նույնիսկ սկսեցին հարվածել։Չսիրեցի ես այդ կատվազգիներին..այդտեղից հեռանալով մեկ այլ մեծ ու սև արկղ նկատեցի ու կատուներին հակառակվելու համար մոտեցա այդ արկղին։Դրան կարծես թե աղբաման են կոչում։Այդտեղից տարբեր-տարբեր ուտելիքների հոտ էր գալիս,սակայն դրանք կարծես թե շատ թարմ չէին,բայց ի՞նչ կարող էի անել,այն էլ իմ այդ քաղցած ստամոքսով..
Երբ փոքր-ինչ կշտացա ու քնեցի,հասկացա,որ սա երկար բնույթ է կրելու։Ես ոչ ոքի չէի հետաքրքրում։Ահա ինչպիսին են մարդի,կտրում են քեզ մորիցդ ու եղբայրներիցդ,վաճառում են քեզ,խաղալիքի պես օգտագործում ու հետո դուրս են նետում,իրենց իսկ սխալի պատճառով։Էհ,Տոտո,սա էլ քո կյանքն է,դու դարձար թափառական շուն,այն մեծ ականջներով,բայց փոքրիկ ձագուկից ոչինչ էլ չմնաց։Դու արդեն մեծ ես,դու տեսար մարդկային դաժանությունը...
-Տոտո՞,Տոտո դու՞ ես..
Ինչպիսի քա~ղցր ձայն,այդ ո՞վ հիշեց ինձ։Ի՞նչ։Մի՞թե դա Մանեն էր։Մանե՞։Այո՛,դա Մանեն էր,իմ մեծ եղբայր Չարլիի տիրուհին։Մանե~,դու՞,դու դեռ հիշու՞մ ես ինձ,բռնի՛ր ինձ,ես գալիս եմ քո գիրկը,Մանե~..Հասկանու՞մ եք,նա հիշում էր ինձ,նա ճանաչեց ինձ,նա կփրկի ինձ,ես գիտե~մ,Մանե~...
Նա անմիջապես սկսեց ինձ շոյել։Վա~յ,Չարլին էլ է այստեղ։Ինչպիսի խայտառակություն,նրա այդ վսեմության կողքին ես իմ այս կեղտոտ մորթով ինձ այնքան նվաստ էի զգում։Սակայն Չարլին իրոք վսեմ էր,նա ինձ ժպտաց մի ժպիտով,որը մարդն ունակ չէ տեսնելու,նա ժպտաց ինձ ու նրա աչքերը փայլեցին։Այդ ի՞նչ էր նշանակում։Հույսով նայեցի Մանեին ու տեսա,որ նա ինչ-որ ուղղանկյուն բան ականջին դրած արագ-արագ խոսում էր ու երբ հանկարծ անջատեց,ես հասկացա,որ նա էլ է ժպտում։Մի՞թե ամեն ինչ այսքան լավ կարող է լինել։Ինձ հետ կընդունե՞ն իմ նախկին ընտանիքում..Մանեն շարժվեց առաջ ու ինձ կանչեց իր ետևից։Ես ոչ մի քայլ ետ չէի մնում նրանցից ու հատկապես Չարլիից։Մտանք ինչ-որ անծանոթ միջանցք,հետո ինչ-որ անծանոթ աստիճաններ ու անծանոթ դռներ։Սակայն ծանոթ երկու հայացք,Մերին ու Նոնոն էին`Մանեի քույրիկն ու մայրը։Այսինքն նրանք ինձ ընդունեցին իրե՞նց մոտ...Ես չե՞մ վերադառնա այն մարդկանց մոտ այն վախով,որ կրկին փողոցում կհայտնվեմ։Մի՞թե դա հնարավոր է ինձ նման մի շան համար.մի՞թե ես կարող եմ ապրել Չարլիի հետ նույն տանը,ունենալ նույն տիրոջը..
Այդպիսի երջանիկ շաբաթ ես դեռ երբեք չէի ունեցել։Ամբողջ օրը խաղում էի Չարլիի հետ,ինձ շոյում էին,շատ համեղ կերակրում։Մի անգամ ինձ տարան սպիտակ խալաթով ալեհեր մարդու մոտ։Նա շատ բարի տեսք ուներ,սակայն նրա նկատմամբ տածածս ամբողջ հարգանքնը հոդս ցնդեց այն պահից,երբ նա ոտքի մեջ ինչ-որ սուր ու ծակող բան մտցրեց։Հետո նա իմ անունը գրեց ինչ-որ տետրակի մեջ,իսկ Մանես ինձ ուրախացած ասաց.
-Տոտոն արդեն անձնագիր ունի։
Ես այդպես էլ չհասկացա,թե անձնագիրն ինչ է,բայց ես երջանիկ էի։
Սակայն ամեն երջանկություն չափ ու վերջ ունի։
Մերին,Մանեն ու Նոնոն ինձ հետ ինչ-որ մեքենա նստեցին ու տարան լրիվ անծանոթ մի վայր։Ես կրկին սկսեցի ամենավերջին վախկոտի նման վախենալ։Վերջ։Ես պետք է հրաժեշտ տայի նրանց։Ես կրկին կհայտնվեմ փողոցում,ինչքան դառը կարող է լինել կյանքը,Տե~ր Աստված։Ախր ես չեմ հավատում,որ Մանեն էլ է այդքան վատը։Ախր նա չի կարող...
Այդ անծանոթ վայրում մեզ մոտեցավ մի օրիորդ և անմիջապես գրկեց ինձ։Ես վախից նույնսիկ չէի կարողանում շարժվել։Ու կրկին խորթ միջանցք,անծանոթ դռներ..Մանեն դեռ կողքիս էր,ուրեմն ամեն ինչ կարգին է...Ինչ-որ տուն մտանք,որտեղ մի կին էլ կար,նա այնքան բարի տեսք ուներ,որ մի պահ մոռացա վախի մասին...Գլուխս ցավում էր,ի՞նչ է կատարվում..
Նրանք գնացին ու ես մնացի անծանոթ օրիորդի,որին Անուշ էին կոչում,ու անծանոթ կնոջ հետ,որին Անուշը մամա էր ասում։Մամա՞։Ի՞նչ։Նա իմ մամա՞ն է։Մանեն երբեք Նոնոյին մամա չէր ասում,որ երևի ինձ վատ չզգամ,ախր իմ մաման շատ հեռու էր։Անուշի մաման ի՞մ մաման էլ էր...
Երեկոյան տուն եկավ մի ուրիշ աղջնակ,նրան էլ Մարիամ էին կոչում։Մարիամ,գրեթե Մանե...Մարիամն ինձ սկսեց անմիջապես շոյել,հետո էլ փորձեց կերակրել ու նույնսիկ խոսում էր ինձ հետ`ասելով,որ չվախենամ,իսկ Անուշը ժպտում էր։Իսկ Մարիամն ի՞նչ իմացավ,որ ես վախենում եմ...
Ամբողջ օրս անցավ ոռնալով ու նրանց կծոտելով։Ես երախտամոռ չեմ,պարզապես կարծում էի,թե նրանք են մեղավոր իմ ու Չարլիի,Մանեի ու Մերիի բաժանման մեջ։
Սակայն առաջին անգամ ես ենթարկվեցի մի բանի,որը կոչվում է դաստիարակություն։
Բայց մինչ դաստիարակությունը մենք կարծես թե ընկերացանք։Մարիամն ինձ ամեն առավոտ տանում էր բակ,որտեղ ամենևին այլ շունիկներ չկային,չկար Չարլին։Ինձ սկսեցին սովորեցնել մարդկային բառերի իմաստները,որպեսզի ես ավելի հասկացող դառնամ։Ինձ սովորեցրին նաև,որ եթե կարիքներս հոգալու կարիք ունեմ,բայց բակ գնալ չեմ կարող,ապա պետք է դրանք հոգամ պատշգամբում։Երբ ես վերջապես սկսեցի դա ճիշտ անել,նրանք ամեն անգամ այնքան էին ուրախանում ու շոյում ինձ։Ես սկսում էի մեծանալ ինչպես տան իսկական մի շուն։Նրանք էլ էին լավը,ես կարծես թե սկսեցի սիրել նրանց։
Անուշին մարդիկ ուսանող էին կոչում,իսկ Մարիամին`ոչ։նա հետս շատ էր խաղում,վազվզում,նստում էր կողքիս,որ ճաշը մինչև վերջ ուտեմ,խոսում էր հետս..Նա սովորեցրեց ինձ հասկացնել,թե ինչ եմ ցանկանում։Ես սովորեցի։
Սակայն նրանք ինձ մի ուրիշ բան էլ սովորեցրին։Ես սովորեցի նայել նրանց աչքերի մեջ ու հնազանդություն զգալ։Ես սովորեցի մարդկային ոտքերի տակ քնելու մեջ երջանկություն գտնել։Ես սովորեցի հարգել տիրոջը,բայց որ ամենակարևորն է,ես սովորեցի լինել Չարլիի նման վսեմ։Չարլիի վսեմությունն ամենևին իր զտարյուն ցեղատեսակից կամ փարթամ մորթուց չէր։Չարլին վսեմ էր,քանզի նա միակն էր իր տիրոջ համար,քանզի նա միակ պաշտպանն էր,նա վսեմ էր Մանեով։Ես սովորեցի Չարլիի նման քայլել հպարտ ու լինել վեհ Մարիամով...
Մանեին ես սիրում էի,սակայն Մարիամի,Անուշի ու մամայի համար ես Մանեի Չարլին էի,ես միակն էի նրանց համար,նրանք սիրում ու երես էին տալիս ինձ,նրանք խաղում էին ինձ հետ,նրանք սիրում էին ինձ անկախ իմ բոլոր տարօրինակություններից ու չարություններից,հասկանու՞մ եք։
Կյանքումս ես շատ բան տեսա,մարդկային անտարբերություն,դաժանություն,սակայն այսօր ես վայելում եմ շան համար ամենամեծ երջանկությունը։Ես քնում եմ իմ տիրոջ հետ մի անկողնում,նրանց ես եմ արթնացնում իմ թաց համբույրներով,նրանց ես պարշտպանում եմ բոլորից և ամեն ինչից։Այդ ամենի դիմաց ես ստանում եմ աշխարհի ամենամեծ սերն ու քնքշանքը,ամենաազնիվ հոգատարությունն ու ուշադրությունը։
Ես Տոտոն եմ,մարդկային սառնասրտության պատճառով ես դարձել էի փողոցային մի շուն,սակայն մի քանի քնքուշ էակների շնորհիվ ես կրկրին լիիրավ շուն եմ դարձել։Ինձ պոկեցին իմ մորից,սակայն ճակատագիրն ինձ ժպտաց,ու ես այսօր երեք մայր ունեմ,մեկն ուսանող,մեկը ոչ,երրորդն էլ-մամա...ես առաջվա նման վախկոտ եմ,սակայն նրանց համար կյանքս էլ կտամ...
Չնայած իմ երջանկությանը,ես գիտակցում եմ,որ փողոցում ինձ նման հազարավոր շներ կան,որոնք նույնպես կտրվել են իրենց մամայից,ապրել են դժվար կյանքով ու վերջապես տուն չեն գտել։Մարդի՛կ,մենք սիրում ենք ձեզ,մեզ հետ այդպես մի՛ վարվեք։Ես այսօր անգամ կյանքս չեմ խնայի նրանցից որևէ մեկին պաշտպանելու համար...Մեզ տվե՛ք հնարավորություն,և մենք կերջանկացնենք ձեզ..
Ես Տոտոն եմ ու ես ունեմ երեք մայր,մեկն ուսանով,մյուսը`ոչ,երրորն էլ-մամա...
7 комментариев:
уф,еле дочитал глаза болят от армянского текста,история очень сердешемяшяя,посиб за историю
Спасибо тебе,что дочитал с болью в глазах..но почему же ты мне блогадарен?
история написана прекрастно..да,история очень трогательная...
спасибо...написала от души...все же исстория реальная..когда я сама дочитала,у меня в глазах стояли слезы..:)
Ես էլ տեսա ինչ երկար է հավես չկար կարդալու են էլ սկզբից կասկածեցի թե կարող է սրա մոտիվներով է` марк твен история о собаке ... են էլ չէ, բայց էլի հետաքրքիր , իմրովիզով ռեալ պատմություն... եդպիսի տնային շներին պահում են 'ժպիտի համար" , ինքը առանձնապես բան չի անում բայց տալիս է радость ... ես էլ շատ եմ սիրում շներին, բայց մեր սեփ. տանը ինքը իրոք հայաթի զանգն է:) իսկ պապս որսորդական 14 հատ շուն է պահել, մեկը մեկից հետաքրքիր...))
p.S. նայի մի 20 ռոպեվա բան է կարդա`http://lib.ru/INPROZ/MARKTWAIN/sobaka.txt
Unforgiven ջան,համաձայն եմ,իմ Տոտոն մեր տան ուրախությունն է`չնայած որ նա իրոք շատ լավ պաշտպան է։Փողոցում նրա հետ ցանկացած ժամի կարելի է շատ հանգիստ լինել։
Ասում են փողով երջանկություն գնել հնարավոր չէ,սակայն այդպես ասող մարդիկ երբեք շուն չեն ունեցել...Ես իմ երջանկությանն առանց գումարի եմ գնել,վերցրել եմ փողոցից..սա իրոք երջանկություն է...
Հիմա կնայեմ
Շնորհակալություն ընթերցելու համար :)
հուզվեցի..)) իմ կատուն ել ա նույն ճակատագրին արժանացել, բայց հասցրեցի իրան փողոցից վերցնեմ էն ժամանակ, երբ դեռ բռիս չափ էր)))
Отправить комментарий