Մենք ուժեղ ենք...

Դեռ սկսած 13 տարեկանից մինչև 16-17,երբեմն նույնիսկ մինչև 21-22 տարեկան շատ ու շատ երիտասարդներ,այդ թվում նաև ես,սկսում ենք մեզ մեծ ու հասուն զգալ,կարծել թե ծովը մեր ծնկներից է,կյանքը մեծահասակներից լավ ենք հասկանում և  որ վերջիվերջո շատ բան տեսած ու հաղթահարած մարդիկ ենք։Ինչ խոսք,կյանքի 16 տարիները (նշված տարիքների միջինը) քիչ չեն,մենք իրոք այդ տարիքում շատ հուզումնալից ենք դառնում,որի պատճառով էլ հենց սկսում ենք վիճել ծնողների հետ մեր ուզածով շարժվելու համար,կռվում ենք,վիրավորվում,սիրահարվում,տրվում սիրուն,վիճում ընկերների հետ,ինքնահաստատվում ու կամք ցուցաբերում...մի խոսքով ամեն ինչ լի է անկեղծ ու իրական էմոցիաներով։Երևի հենց սա է պատճառը,որ այդ էմոցիոնալ պիկից դուրս գալով մենք մեզ շատ հասուն,ուժեղ ու կայացած ենք զգում։
Վերջերս ինձ մոտ մի հարց ծագեց,որին հաջորդեց իր պատասխանը։Երբ մենք`դեռահասներս,խոսում ենք նրա մասին,որ շատ ուժեղ ենք ու շատ դժվարություններ ենք հաղթահարել,մտածու՞մ ենք արդյոք այս երեխաների մասին։Մտածու՞մ ենք,որ նրանք դեռ մանկուց պայքարում են ապրելու,արժանապատիվ ապրելու,հաստատվելու,իրենց մեր շրջապատում լիիրավ մա~րդ զգալու համար։Ես հասկացա,որ իմ հարցը շատ հաճախ բացասական պատախան կգտնի։
Ես չէ որ պետք է ձեզ ասեմ,թե ինչ ծանր կյանք են նրանք ապրում։Նրանց տեսնելով այլևս ինչպե՞ս մենք կարող ենք խոսել կամքի ուժի մասին։Ի՞նչ ենք մենք հաղթահարել 16 տարի ապրելով։Շատ դժվարություններ։Բայց նրանց չափ-երբեք։
Սիրտս ինչ-որ աննկարագրելի ուրախությամբ և նույնիսկ կասեի անսահման բարությամբ է լցվում,երբ մարդկանց,ամենահասարակ մարդկանց մեջ տեսնում եմ ֆիզիկական և մտավոր թերություններ ունեցով մարդկանց։Պատկերացնու՞մ եք,նրանք իրենց ամբողջ կյանքն անցկացնում են պայքարի մեջ և դեռ այդքանից հետո կամքի ուժ ու եռանդ ունեն առանց արտաքին թերությունների մարդկանց հետ փողոցում քայլելու համար։Ես սիրում եմ նրանց։Շատ չէ,բայց շփվել եմ հաշմանդամների հետ։Նրանց մեջ այնքա~ն կյանք կա։Մի հաշմանդամ մարդու կողքին 5 րոպե անցկացնելը իմ կյանքը երկարեցնում է 5 տարով,հաստատ։Նրանք ապրելու այնքա~ն ցանկություն ունեն...Հաշմանդամները հաճախ քեզանից ու ինձանից ավելի շատ են գնահատում կյանքը...
Իսկ մեր ուժեղ լինելու մասին խոսելիս մտածու՞մ ենք արդյոք մանկատների գոյության մասին։Նրանք կրում են որբ անունն ու պիտակը։Նրանք երբեք մայրական սեր ու հայրական աջակցություն չեն տեսել։Նրանք երբեք հնարավորթյուն չեն ունեցել հասունացման շրջանում ծնողների հետ վիճելու,իսկ ընկերների հետ վիճելու դեպքում մոր գրկի մեջ արտասվելու։Նրանց առաջին քայլերը ոչ ոք չի նկարահանել տեսախցիկով,որ մեծանալիս նայեն իրենց ու ծիծազեն։Նրա թաթիկը մոր նուրբ,բայց ամուր ձեռքը չի բռնել`նրան կյանքի ճանապարհին կանգնեցնելու համար։Նրանք մանկություն,քաղցր ու անհոգ մանկություն չեն ունենում։Նրանք չեն ապրում ծնողների հետ առաջին դասարան գնալու բերկրանքը,որը մենք էլ այդ պահին երբեք չենք զգում,բայց մեծանալիս միայն`հասկանում։Նրանք երբեք ամոթխած չեն նայել մոր բարի աչքերի մեջ`ներում խնդրելով կոտրած բաժակի համար։
Նրանց համար ոչ ոք այնքան անսահման սիրով օրորոցային չի երգել,հեքիաթ չի պատմել ու քնելուց առաջ այտը չի համբուրել...նրանք ստիպված են եղել մեծ ու հասուն լինել դեռ մանուկ ժամանակվանից...Կյանքի օրենքները այլ ու դաժան են նրանց համար։Մանկատան երեխաներն էլ գիտեն վայելել կյանքի իրական հաճույքներն ու գնահատել իրական արժեքները։Այդ երեխաները ընկերությունը գնահատել գիտեն։Նրանք գիտեն`ինչպես մտնել անծանոթ կյանք լրիվ մերկ ու ոտաբոբիկ։Նրանք գիտեն ոչնչից ստեղծել ամեն ինչ։Նրանք չափից դուրս մեծ են...
16 տարեկանում կարելի է տեսնել ու վերապրել շատ դժվար պահեր...Բայց երանի նրա~ն,ում այդ դժվարությունները հաշմանդամության ու որբության ճանապարհին չեն հանդիպի...